دیگ یا بویلر (Boiler) یک تجهیز تاسیساتی است. که وظیفه ی آن گرم کردن یک سیال جهت مصارف مختلف می باشد .دیگ آب گرم ، دیگ بخار و دیگ روغن از انواع مختلف دیگ ها محسوب می شود . دیگ هایی که برای مصارف خانگی و ساختمانی(غیر از بیمارستان ها و برخی صنایع) از نوع آب گرم می باشد که عموما ظرفیتی ازچند کیلووات (Kw) تا حداکثر یک مگاوات(Mw) دارند و ظرفیت آن بیانگر مقدار انرژی حرارتی است. که به آب منتقل می شود.

سطح حرارتی (سطح گذرسیال داغ)، حجم مناسب محفظه برگشت و کوره (به جهت احتراق کامل سوخت) انتخاب سایز تیوپ‌ها، چیدمان سطوح حرارتی، سطح مقطع گذر سیال و سرعت جرمی سیال داغ (m/s) جهت کاهش مصرف سوخت و بازده بالا از نکات مهمی است. که در طراحی حرارتی دیگ رعایت می‌گردد.

کیفیت و قیمت یک دیگ بخار به پارامترهای مختلفی بستگی دارد.  در این مقاله می کوشیم به شرح این پارامترها بپردازیم تا خریدار با آگاهی بیشتری بتواند محصول مورد نیاز خود را که قلب یک سیستم می باشد انتخاب و خریداری نماید. علاوه بر اهمیت دیگ بخار در یک سیستم تولیدی توجه به خطرات و نکات ایمنی آن بر کسی پوشیده نیست.

یک دیگ بخار دارای تجهیزات و لوازم کنترلی مختلفی می باشد. مجهز بودن دیگ بخار به این تجهیزات و عملکرد صحیح آن ها، موجب کارکرد صحیح و ایمن دیگ بخار می گردد. وجود بسیاری از این تجهیزات ضروری بوده و در است.اندارد ذکر گردیده است.. در این مقاله می کوشیم با عملکرد هریک از این تجهیزات آشنا شویم. آشنایی با این تجهیزات چه پیش از خرید بویلر (جهت انتخاب صحیح تجهیزات) و چه بعد از خرید و راه اندازی بویلر (جهت بهره برداری و نگهداری مناسب) ضروری می باشد. 

با توجه به محدودیت میزان سوخت های فسیلی و هزینه تامین آنها و همچنین اهمیت مسائل زیست محیطی ، تولیدکنندگان دیگ های تاسیساتی، در یک ده گذشته ، کوشیده اند با بکار گیری تکنولوژی های جدید مانند تکنولوژی چگالش در جهت بهبود کیفیت کارکرد این تجهیزات حرکت نمایند .