برای بررسی بافت شهر ری توجه به طرح جامع سال تهران (مصوب ) خالی از لطف نیست. در این طرح به ابعاد تاریخی و آئینی شهر ری توجه ویژه‌ای شده است.. در چشم انداز توسعه شهر ری تهران، با هدف تجدید هویت این منطقه خاص، ویژگی های بارز تاریخی، فرهنگی،اجتماعی و مذهبی مورد تاکید قرار گرفت.

نقش‌برجسته یکی از شاهان ساسانی، احتمالاً اردشیر اول یا شاهپور نخست که تا زمان فتحعلی شاه قاجار در محل کوه نزدیک کارخانه سیمان ری قرار داشته‌است و به دستور فتحعلی شاه از بین رفته و نقش خود را به جای آن حجاری نموده بوده‌است.

این شرایط آب و هوایی موجب شده تا شهر ری از پوشش جنگلی طبیعی برخوردار نباشد اما در عین حال جنگل‌های دست کاشت آن در حدود هکتار وسعت دارد و با وجود مراتع نسبتا غنی، رتبه چهارم را در میان دوازده شهرستان است.ان تهران، بعد از فیروزکوه، ساوجبلاغ و دماوند، به خود اختصاص داده است.. در شهر ری گیاهان دارویی بسیاری مانند گل گاو زبان، خاکشیر، کرچک، کاسنی و پونه یافت می‌شود.

نهر داریون یا کانال داریون از رود شطیط جدا می‌شود و از آب آن برای آبیاری زمین‌های کشاورزی دشت میناب، تأمین آب آشامیدنی شهر و ایجاد دسترسی به قلعه سلاسل است.فاده می‌شود. این نهر بعد از خروج از زیر بستر سنگی قلعه سلاسل و طی مسافتی به‌سمت جنوب رفته و از غرب شوشتر عبور می‌کند و سپس در شمال پل بند لشکر، به دو شاخه تقسیم می‌شود. قدمت این کانال را به عصر هخامنشیان و داریوش نسبت داده‌اند.

عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی، وصفی است. که مادام دیولافوا از سازه‌های حیرت‌انگیز و اعجاب‌آوری که در شوشتر دیده است. در سفرنامه خود آورده است.. اغراق آمیز نخواهد بود اگر سازه های آبی شوشتر را یکی از عجایب جهان باستان بدانیم. این مجموعه از چنان عظمت و شگفتی برخوردار است. که با دیدن آن، پی به نبوغ سازندگان آن خواهید برد.

جایی که آب از رودخانه وارد قلعه می‌شود، هشت آبگیر وجود دارد که امروز بسیاری از آن‌ها به دلایل مختلف بسته شده است. و تعداد کمی از آن‌ها قابل بهره‌برداری است.. هشت آبگیر سپس دوباره برای خروج از قلعه به یک کانال بزرگ ختم می‌شوند. نهر داریون بعد از کیلومتر به رودخانه شطیط می‌پیوندد و با رودخانه دز ادغام می‌شود تا کارون بزرگ را بسازد.

برای دیدن سازه های شوشتر باید راهی خوزستان شوید و سپس مسیر رسیدن به شوشتر را در پیش بگیرید. اگر از سمت تهران حرکت می‌کنید می‌توانید از مسیر آزادراه خرم آباد- اندیمشک به‌سمت شوشتر بروید که در این صورت نزدیک ساعت زمان می‌برد تا به این شهر برسید. بعد از ورود به شهر، تابلوهای راهنما شما را به این جاذبه حیرت‌آور هدایت خواهند کرد. همچنین از هر کس نام و نشان سازه های آبی را بگیرید؛ شما را راهنمایی خواهد کرد.

نویسنده سفرنامه تحفه العالم مطلبی درباره نهر داریون یا دارا نوشته است.: «در حوالی شهر باغ و بوستان نبود و رودخانه از حوالی شهر تخمیناً نیم فرسخ دور بود و مردم قری و قوافل به کشتی از رودخانه عبور می‌نمودند و به این سبب زحمت بسیاری کشیدند تا اینکه دارای اکبر نهر داریان را ابتدا نموده فرصت اتمام نیافت دارا بن دارا به اتمام آن کوشید و آب از میان شهر و صحرای گرگر جاری ساخت و این قبل از اسکندر