این سیستم معمولا در مناطق مرطوب و در مواردی احداث میشود که نفوذپذیری خاک کم است. و بارندگی در زمین تجمع پیدا میکند و آب نمیتواند به سرعت در آن نفوذ کند. در این شرایط آب روی سطح خاک یا بالای لایه غیر قابل نفوذ تجمع پیدا کرده و سپس به صورت سطحی یا زیربستری به طرف زهکشهای کم عمق سطحی حرکت و از آنجا از طریق سیستم اصلی به خارج از زمین هدایت میشود. به این نوع زهکش ها شبکه نهرهای قابل گذر هم میگویند.
زهکشی همواره میتواند راهکار مناسبی نباشد و میتواند باعث بروز مشکلات زیست محیطی شود. در نتیجه باید یک تعریف جامع و جدیدی برای زهکشی انتخاب نمود. بدین گونه که ضمن خروج آب اضافی، اجازه ندهیم آب بیش از اندازه خارج شده و شوری زیاد شود (زهکشی کنترل شده) یعنی سعی کنیم زهکشی را در عمقی تعیین کنیم که با نگه داشتن آب در منطقه توسعه ریشه، گیاه بتواند از آن است.فاده کند.
لوله های تخلیه از خاک رس، بتن یا پلاستیک ساخته شده اند. معمولاً توسط ماشین آلات در ترانشه ها قرار می گیرند. در لوله های سفالی و بتنی (معمولاً سانتی متر طول و سانتی متر قطر) آب زهکشی از طریق اتصالات وارد لوله ها می شود. زهکش های پلاستیکی انعطاف پذیر بسیار طولانی تر هستند (تا متر) و آب از طریق سوراخ های توزیع شده در تمام طول لوله وارد می شود.
زهكشي زيرزميني به شيوه امروزي اولين بار در سال ۸ ميلادي در انگلستان به كار گرفته شد و به تدريج به ساير نقاط اروپا رفت. زهكشي در اوايل دهه ، با پيدايش لوله پلاستيكي با ديواره صاف و نازك، سپس با ابداع لولههاي كنگرهدار، شتاب قابل ملاحظهاي يافت. در حوالي سال است.فاده از ماشينهاي زهكشي آغاز شد و شتاب بيشتري به توسعه زهكشي زيرزميني داد. كاربرد فرستنده و گيرندههاي ليزري، دقت در كنترل نصب زهكشها را افزايش داد.
احداث اولين شبكههاي نوين آبياري و زهكشي در دهه در جنوب كشور صورت گرفت و اولين زهكش روباز با است.فاده از ماشين در حوالي سال ۵ در شاوور خوزستان ساخته شد. در سالهاي و اولين شبكه زهكشي زيرزميني با است.فاده از لولههاي سفالي در دانشكده كشاورزي دانشگاه جندي شاپور واقع در ملّاثاني (رامين) اهواز در وسعتي حدود ۵ هكتار با نيروي كارگري به اجرا در آمد. در همين سالها بود كه اولين ماشين زهكشي وارد كشور شد. اولين طرح بزرگ زهكشي به وسعت هكتار در هفت تپه به اجرا درآمد. سپس زهكشي اراضي شركت كشت و صنعت كارون و همزمان با آن زهكشي اراضي آبخور سد وشمگير در گرگان آغاز شد. دشتهاي مغان، دالكي در بوشهر، زابل، ميانآب، بهبهان، طرحهاي هفتگانه توسعه نيشكر در خوزستان از جمله طرحهاي بزرگ ديگري هستند كه اجراي آنها به اتمام رسيده است..