شاید بتوان گفت محله قلعه، اولین محله مسکونی شهرقدس امروزی است. که بین میدان قدس تا عمارت واقع شدهاست. البته در گذشته دور در کاووسیه، سرخ حصار، وارمینک، چمن، امامزاده و اسماعیل آباد سکونتهایی جریان داشته که در مقاطعی خالی از سکنه شدهاست. قلعه پس از است.قرار اولین مهاجرین خمسه و کاشی که برای همیشه ماندگار شدند ساخته شد. امروزه هم کاشیها بیشتر در همین محله و امامزاده ساکن هستند. محله قلعه برج و بارو و دروازه ای داشته که شبها در آن بسته می شد و هنوز بین قدیمیها مرسوم است. که می گویند اگر دیر بیایی در قلعه (یا به لفظ عامه
شهرستان قدس با دارا بودن واحدهای معدن شن و ماسه و چندین کارخانه آسفالت با مشکل آلودگی هوا مواجه است.. برخی از این معادن متعلق به یا سال پیش است.. آن زمان شهرستان قدس کوچکتر بوده و این معادن در حاشیه شهر قرار گرفته بودند، ولی با گذشت سالیان سال این معادن در چند قدمی محل سکونت شهروندان این شهرستان قرار گرفتهاند.
اولین حمام محل واقع در خیابان روبروی کوچه میثم بوده که چون از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده مالکین با کمک و همیاری مالی جهانشاه خان که یکی از سران بزرگ خمسه در آن زمان و از مخالفان رضاشاه بود و پس از شکست از ایشان به قلعه حسن خان آمده بود سرمایه ساخت حمام جدیدی بنام «خزینه در» روبروی مسجدجامع داخل کوچه احداث که این حمام به سال تا ۵ ه.ش برمی گردد و معمار آن شخصی بنام است.اد کریم بودهاست.
قلعه سلاسل دژی بسیار بزرگ و دارای حیاطهای مفصل و متعدد، سربازخانهها، طویلهها، حمامها، شبستانها، برجها، باغچهها، قورخانه، نقاره خانه، حرم خانه، آشپزخانه، قاپیهای متعدد، حوضهای بزرگ، حصار و خندق بودهاست. این قلعه مرکز کنترل نهر داریون و همچنین محل است.قرار والی خوزستان بودهاست. باوجود تخریب قسمت عمده این قلعه، بخشهای باقیمانده چشمگیر و بسیار دیدنی هستند.
بند شرابدار در منطقه شرابدار (کمیته سوخت) شوشتر و بر روی شاخهای از نهر داریون موسوم به نهر رقط به صورت شرقی- غربی قرار گرفتهاست. این سازه را بین دو بنای آبی مهم پل بند لشکر و پل بند ماهی بازان شاهدیم که در ضلع جنوبی آن قسمتی از حصار شهر قرار گرفتهاست. این پل بند با شماره ۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاست.
قلعه سلاسل دژی بسیار بزرگ و دارای حیاطهای مفصل و متعدد، سربازخانهها، طویلهها، حمامها، شبستانها، برجها، باغچهها، قورخانه، نقاره خانه، حرم خانه، آشپزخانه، قاپیهای متعدد، حوضهای بزرگ، حصار و خندق بودهاست. این قلعه مرکز کنترل نهر داریون و همچنین محل است.قرار والی خوزستان بودهاست. باوجود تخریب قسمت عمده این قلعه، بخشهای باقیمانده چشمگیر و بسیار دیدنی هستند.
با تشکیل پایگاه سازههای آبی و گسترش فعالیتهای پژوهشی پیرامون این سازهها ابتدا پرونده مجموعه آسیابهای شوشتر که سالها در لیست پیشنهادی ثبت جهانی ایران قرار داشت تهیه گردید. اما به پیشنهاد و نظر کارشناسان میراث جهانی یونسکو مبنی بر اینکه محوطه آسیابها تنها بخشی از مجموعه بههم پیوسته سازههای آبی در شوشتر است. تهیه پرونده منظومه آبی تاریخی شوشتر در دستور کار قرار گرفت. این پرونده پس از تکمیل و رقابت موفقیتآمیز در مقایسه با آثار پیشنهادی دیگر، از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو ارائه شد. سرانجام در نشست سالانه اعضای این کمیته در ژوئن (۵ تیر ۸۸) در شهر سویل اسپانیا، این پرونده با احراز معیارهای ، و ۵ با عنوان سیستم آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۵ به ثبت رسید.
از دهه ۸ خورشیدی تا کنون هشدارهای بسیاری در مورد رانش دیواره غربی مجموعه آبشارها و آسیابهای آبی داده شده اما اقدام مشخصی برای کنترل آن صورت نگرفتهاست. در صورت ریزش این دیواره تخریب آسیابهای آبی باستانی در این میراث جهانی حتمی است.. تا کنون هیچ بررسی جامعی برای یافتن دلایل رانش و آغاز ریزش دیوارهها و ابنیه این میراث جهانی ذکر نشده، ولی از دلایل احتمالی این رانش به نشت آب و فاضلاب شهری از دیواره غربی این اثر و بارگذاری بیش از حد و احداث ساختمانهای جدید در نزدیکی این دیواره نام برده شدهاست. به دلیل احتمال فروریزی، بخش غربی این میراث جهانی به روی بازدیدکنندگان بسته شدهاست.